Tarixdən səhifələr
Dekabr
Laçın rayonun işğaldan azad olunması
Azərbaycan Respublikasının füsunkar guşələrindən biri olan Laçın rayonu ölkəmizin cənub-qərbində, Kiçik Qafqazda yerləşir. Rayonun ərazisi şimaldan Kəlbəcər, cənubdan Qubadlı, şərqdən Xocalı, Şuşa və Xocavənd rayonları, qərbdən isə Ermənistanla həmsərhəddir. Ümumi sahəsi 1835 km2 olan Laçın rayonun 1 şəhər, 1 qəsəbə, 125 kəndi vardır. Ərazi çar Rusiyası dövründən başlayaraq 1930-cu ildə müstəqil inzibati rayon kimi təşkil olunana qədər Qarabağ xanlığı və Zəngəzur qəzasına daxil olmuşdur.
Bеynəlxalq Əlillər Günü
Beynəlxalq Əlillər Günü bütün dünyada hər il dekabrın 3-də qeyd edilir və bu barədə 1992-ci il dekabrın 14-də BMT Baş Assambleyasının qətnaməsi qəbul olunub. Onun hədəfi — ictimai həyatın bütün sahələrində əlillərin hüquqlarının qorunması və geniş ictimaiyyətin diqqətini onların problemlərinə yönəltməkdir. Dünyada təxminən bir milyard əlil yaşayır və onlar cəmiyyətin həyatında tamhüquqlu üzv kimi iştirak etmək üçün fiziki, ictimai-iqtisadi və davranış məhdudiyyətləri ilə üzləşirlər.
Beynəlxalq Könüllülər Günü
Könüllülük Azərbaycanın qədim tarixi adət-ənənələrinə doğma olan bir xarakterdir. Könüllülər hərəkatının bizim üçün ən yüksək forması Vətəni könüllü müdafiə etməkdir. Könüllülər heç bir karyera düşünmədən Vətənin müdafiəsi uğrunda döyüşlərdə iştirak edərək şəhidlik zirvəsinə yüksəlmişlər. Ümumiyyətlə, Azərbaycan tarixində könüllü fəaliyyət zamanın hər bir dövrünə sirayət etmiş, özünü göstərmişdir. Könüllülük bir çox fəaliyyət sahələrinə nüfuz edərək ümummilli hərəkata çevrilmiş, ictimai həyatın müxtəlif sahələrinə yayılaraq, cəmiyyətin bütün təbəqələrini əhatə etmiş, gənclərin həyat tərzinə çevrilmişdir.
Rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsi işçilərinin peşə bayramı
Azərbaycan milli rabitəsi özünəməxsus inkişaf tarixinə malikdir. Hələ 1501-ci ildə Səfəvilər dövlətinin başçısı Şah İsmayıl Xətai tərəfindən poçtun dövlət səviyyəsində təşkil edilməsinin təməli qoyulmuşdur. Azərbaycanda ilk rabitə müəssisəsinin - poçtun yaranması XIX əsrin əvvəlinə aid edilir. 1818-ci ildə Gəncə şəhərində ilk poçt kontoru açılmışdır. Bakıda ilk telefon rabitəsi isə, 1881-ci ildə yaradılmış, həmin il dekabrın 6-da "Nobel qardaşları" cəmiyyəti tərəfindən ilk telefon xətti çəkilmişdir. 1885-ci ilə qədər Bakıda artıq 14 telefon xətti mövcud olmuşdur.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin yaradılması
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və onun Parlamenti çox çətin və mürəkkəb bir tarixi dövrdə meydana gəlmişdi. Rusiyada baş vermiş 1917-ci il fevral inqilabından sonra Zaqafqaziyda Dövlət Dumasına seçilmiş deputatlardan ibarət Zaqafqaziyanın idarəsi üzrə xüsusi komitə, noyabrda isə Zaqafqaziya Komissariatı yaradılır. Zaqafqaziyadan Rusiyanın Müəssisələr Məclisinə seçilmiş və bolşeviklərin oktyabr çevrilişindən sonra orada iştirak edə bilməyən nümayəndələri 1918-ci il fevralın 14-də Tiflisdə toplaşırlar və Zaqafqaziyada ali hakimiyyət orqanı olan Zaqafqaziya Seymini yaradırlar.
İnsan Hüquqları Günü
“Bütün insanlar azad və bərabərdir” tezisinə əsaslanan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Baş Assambleyası 10 dekabr 1948-ci ildə bu günü İnsan Hüquqları Günü olaraq qəbul etmişdi. İnsan hüquqlarının qorunmasının əhəmiyyəti o qədər böyükdür ki, BMT Baş Məclisi 1950-ci ildə bütün dövlətlərə və maraqlı təşkilatlara dekabrın 10-u gününü İnsan Hüquqları Günü kimi qeyd etməyi tövsiyə edib. Dövlət müstəqilliyini yenidən bərpa edən Azərbaycan demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət quruculuğu yolunu seçmiş, BMT-nin İnsan hüquqları haqqında Ümumi Bəyannaməsinə və digər beynəlxalq konvensiyalara qoşulmuşdur.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin anım günü
Heydər Əlirza oğlu Əliyev 1923-cü il mayın 10-da Azərbaycanın Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur. O, 1939-cu ildə Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunu bitirdikdən sonra Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası) memarlıq fakültəsində təhsil almışdır. Başlanan müharibə ona təhsilini başa çatdırmağa imkan verməmişdir. 1941-ci ildən Heydər Əliyev Naxçıvan MSSR Xalq Daxili İşlər Komissarlığında və Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Sovetində şöbə müdiri vəzifəsində işləmiş və 1944-cü ildə dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında işə göndərilmişdir.
Fövqəladə Hallar Nazirliyi işçilərinin peşə bayramı
Müasir dövrdə çoxsaylı ekoloji problemlərin həlli üçün əsas baza bütövlükdə, iqtisadiyyatın tarazlı inkişafı, onun ekolojiləşdirilməsi səmərəli idarə olunması və ən əsası isə qorunması və təhlükəsizliyinin təmin edilməsidir. Bu mühüm və məsuliyyyətli işi isə, öz öhdəsinə FHN işçiləri götürmüşdür. Fövqəladə Hallar Nazirliyinin yaradılması haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 2005-ci il 16 dekabr tarixli Sərəncam imzalamışdır. Prezidentin 2006-cı il 8 dekabr tarixli Sərəncamına əsasən isə hər il dekabrın 16-sı ölkəmizdə FHN işçilərinin peşə bayramı günü kimi qeyd edilir.
Müdafiə Sənayesi Nazirliyi işçilərinin peşə bayramı
17 dekabr - Azərbaycan Respublikası Müdafiə Sənayesi Nazirliyi (MSN) əməkdaşlarının peşə bayramıdır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2009-cu il 10 noyabr tarixli Sərəncamı ilə hər il dekabrın 17-si MSN işçilərinin peşə bayramı günü kimi qeyd edilir. Azərbaycanda müdafiə sənayesinin inkişaf tarixi geniş və çoxşaxəli olmuşdur. Xalqımız dünya hərbi-sənaye elminin, texnikasının və istehsalın yüksək səviyyəyə çatmasında xüsusi əhəmiyyəti olan əksər yenilikçi işlərdə fəal iştirak etmişdir. Keçmiş SSRİ dövründə ilk sovet raketləri üçün bərk, qatılaşdırılmış raket yanacaqları hələ 1932-ci ildə Bakıda qatılaşdırılmış benzin əsasında yaradılmışdır.
Azərbaycanın Yeni Avropa üçün Paris xartiyasına qoşulması
ATƏT 1970-ci illərdə dünyada ağır ab-havanın hələ də mövcud olduğu, Qərblə Şərq arasında çoxtərəfli foruma, dialoqa ehtiyac duyulduğu bir zamanda yaradılmışdır. Əsası 1972- ci ilin sonunda qoyulmuş və rəsmi olaraq 3 iyul 1973-cü ildə açıq elan edilən Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsi istər sıralarında birləşdirdiyi dövlətlərin sayına, istərsə də əhatə etdiyi coğrafi məkanın ölçülərinə görə ən nəhəng regional təşkilatdır. Onun hüdudlarına Avropa, Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya ölkələri, habelə Şimali Amerikanın iki nəhəng ölkəsi daxildir. Bu təşkilat öz daxilində həm avro-atlantik, həm də avro-asiya məkanı ölkələrini cəmləşdirir.
Akademik Ziya Bünyadov
Ziya Musa oğlu Bünyadov1923-cü il dekabrın 21-də Azərbaycanın Astara şəhərində hərbi tərcüməçi ailəsində anadan olub. O, on altı yaşında ikən Göyçay şəhərində orta məktəbi bitirib. 1941-ci ildə Bakı Hərbi Piyadalar Məktəbini bitirdikdən sonra leytenant Z.Bünyadov Böyük Vətən müharibəsi cəbhələrində vuruşub, Ukrayna, Moldova, Qafqaz, Belarus, Polşa və Berlin uğrunda döyüşlərdə fəal iştirak edib. O, iki dəfə yaralanıb və kontuziya alıb. Hərbi tapşırığı yerinə yetirərkən göstərdiyi şücaətə, qəhrəmanlıq və igidliyə görə 1945-ci il fevralın 27-də Z.Bünyadova Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilib.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev
Görkəmli dövlət xadimi, Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin dekabrın 24-ü doğum günüdür. İlham Heydər oğlu Əliyev 24 dekabr 1961-ci ildə Bakı şəhərində görkəmli dövlət və ictimai xadim Heydər Əliyevin ailəsində anadan olmuşdur. 1967-1977-ci illərdə Bakı şəhərində 6 saylı orta məktəbdə təhsil almışdır. 1977-1982-ci illərdə Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunda (MDBMİ) təhsil almışdır. MDBMİ-ni bitirdikdən sonra, 1982-ci ildə həmin institutun aspiranturasına daxil olmuşdur. 30 aprel 1994-сü ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə Dövlət Neft Şirkətinin xarici iqtisadi əlaqələr üzrə vitse-prezidenti təyin edilmişdir.
Beynəlxalq Kino Günü
Dekabrın 28-də dünyada Beynəlxalq Kino Günü qeyd olunur. Kino sənətinin yaranması XX əsrdə göstərilən "sehrli lampa" (lat. Laterna magica) ilə başlayır. Bu qurğu ilə şüşə üzərində çəkilmiş şəkil ardıcıllığını (diaprojektora oxşar olaraq) divara salmaqla göstərmək olurdu. Qurğu əl ilə işləyirdi. 1832-ci ildə alman Simon Ştamfer və belçikalı Yozef Platyo bir-birindən xəbərsiz eyni vaxtda "canlı çarx"ı düzəldirlər. Bu çarx sehrli lampanın prinsipi ilə işləyirdi. O fırlandıqda onun üzərindəki şəkillərin ardıcıl hərəkəti nəticəsində səlis hərəkətli kadrlar almaq olurdu. Mühəndis Frans fon Uxatius 1845-ci ildə bu iki qurğunun kombinasiyasına əsaslanan yeni qurğu ixtira edir.
“ASAN xidmət” işçilərinin peşə bayramı
Bu gün “ASAN xidmət” işçilərinin peşə bayramıdır. Prezident İlham Əliyev 2012-ci il dekabrın 29-da ilk “ASAN xidmət” mərkəzinin fəaliyyətə başladığını nəzərə alaraq, 2017-ci il dekabrın 29-da hər il həmin günün ölkəmizdə “ASAN xidmət” işçilərinin peşə bayramı günü kimi qeyd edilməsi barəsində Sərəncam imzalayıb. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 13 iyul tarixli 685 nömrəli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi və onun tabeliyində “ASAN xidmət” mərkəzləri yaradılıb. Mərkəz doqquz dövlət orqanının təklif etdiyi 23 xidməti həyata keçirməklə fəaliyyətə başlayıb.
Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü
31 dekabr - Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günüdür. Hər il dekabr ayının son gününün Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü kimi qeyd olunması taleyin gərdişi üzündən dünyanın müxtəlif ölkələrinə səpələnmiş soydaşlarımızın tarixi Vətənlə - müstəqil Azərbaycanla əlaqələrinin möhkəmlənməsinə, həmçinin onların bir-biriləri ilə sıx ünsiyyət qurmalarına, milli-mənəvi dəyərlərimizin, ənənələrimizin qorunub saxlanılmasına xidmət edir. Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi gününün əsası 1989-cu il dekabrın axırlarında Naxçıvanda sərhədlərin (SSRİ-İran sərhədləri) dağılması zamanı qoyuldu. Şimali və Cənubi Azərbaycan arasındakı sərhəd dirəkləri dağıdıldı.