Lütfi Zadə 4 fevral 1921-ci ildə Bakı şəhərində jurnalist Rəhim Ələsgərzadə və pediatr Faniya Korimanın ailəsində dünyaya gəlmişdir. 10 yaşınadək Bakıda yaşamışdır. 1931-ci ildə Lütfi Zadənin ailəsi İrana köçmüşdür. Tehranda elektrik mühəndisliyi üzrə dərəcə alan Lütfi Zadə 1944-cü ildə ali təhsilini davam etdirmək üçün Birləşmiş Ştatlara getmişdir. L. Zadə 1944-cü ildən 1959-cu ilə qədər Massaçusets Texnologiya İnstitutunda (ABŞ) və Kolumbiya Universitetlərində magistr, doktorluq elmi dərəcələrini almışdır.1959-cu ildən Berkli Universitetində professor, 1963-cü ildən isə “Elektrik mühəndisliyi və kompüter elmləri” kafedrasına rəhbərlik etmişdir. Prof. L. Zadə həmin universitetdə ömürlük professor və Soft Computing İnstitutunun direktoru kimi fəaliyyət göstərmişdir.

L. Zadə 5 fundamental elmi nəzəriyyə təklif etmişdir. ABŞ-ın Berkli şəhərində İnformasiya Texnologiyası üzrə Zadə İnstitutu yaradılmışdır (ZIFIT İnstitutu). L. Zadənin elmdə Z-çevirmə kimi tanınan işi diskret və rəqəmli idarəetmə, informasiya və kommunikasiya sistemlərinin yaradılmasının əsasını qoymuş bir elmi nəzəriyyədir. Onun məşhur vəziyyətlər fəzası, dinamik sistemlərin idarəolunma və müşahidəolunma nəzəriyyələri müasir idarəetmə elminin əsasını təşkil edir. ABŞ-ın Milli Kosmik Tədqiqatlar Mərkəzi (NASA) bu nəzəriyyələr əsasında idarəetmə sistemlərini tədqiq edir, layihələndirir və tətbiq edir. L. Zadənin ən böyük nəzəriyyəsi qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyə riyaziyyatın əsası olan ikili çoxluq anlayışına yeni ifadə vermişdir: qeyri-səlis çoxluq. Elmdə qeyri-səlis ölçünün daxil edilməsi təbiətdə və cəmiyyətdə gedən proseslərin qeyri-müəyyənliyini daha adekvat nəzərə almağa imkan yaratdı. Alimin Soft Computing nəzəriyyəsi qeyri-səlis məntiq, süni neyron şəbəkələri, genetik alqoritmlər, xaos nəzəriyyəsi və ehtimal nəticəçıxarma paradiqmilərinin intellektual kombinasiyalarını özündə əks etdirərək yeni texnologiyaların əsasını təşkil edir. L. Zadənin sözlə işləyən kompüterlər nəzəriyyəsi əsasında işləyən kompüterlərdə informasiyanın qranulyasiyası kimi sözlər, cümlələr istifadə olunur. Bu tip kompüterlər təxmini məntiqi nəticə çıxarma qabiliyyətinə malik olan və təəssürat əsasında informasiyanı işləyə bilən insan beyninə ən adekvat texniki modeldir. Onun təəsürat nəzəriyyəsi dəqiq ölçmə aparmadan ətraf aləm haqqında tez və dolğun informasiya almaq üsullarını verir. Bu nəzəriyyənin məqsədi insanda mövcuda oxşar sün’i təəssürat sistemini yaratmağın prinsip və üsullarını verməkdir. Qeyri-səlis məntiq, idarəetmə və Soft Computing sahəsində 54 beynəlxalq jurnalın elmi redaktoru və ya redaksiya heyətinin üzvü olan L. Zadə dünyada əsərlərinə ən çox istinad edilən alim sayılır. Təkcə 1990-2000-ci illərdə onun əsərlərinə 36000-dən çox istinad edilmişdir.

L.Zadə bir çox xarici ölkə akademiyalarının üzvü seçilmişdir. O, çoxlu sayda mötəbər cəmiyyətlərin və fondların mükafatlarına layiq görülmüş, medallarla təltif edilmişdir. Onlarla xarici dövlət və ictimai təşkilatların fəxri doktorudur. Lütfi Zadə AMEA-nın fəxri üzvü seçilmişdir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 2008-ci il noyabrın 10-da “Bakutel-2008” XIV Azərbaycan beynəlxalq telekommunikasiya və informasiya texnologiyaları sərgisində iştirak etmək üçün ölkəmizdə səfərdə olan dünya şöhrətli həmyerlimiz Lütfi Zadəni qəbul etmişdir. Elm və texnologiyaların inkişafına verdiyi töhfələrlə mədəniyyətlərarası dialoqun qurulmasında göstərdiyi görkəmli xidmətlərinə görə Lütfi Zadə 7 fevral 2011-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin Sərəncamı ilə “Dostluq” ordeni ilə təltif edilmişdir. Lütfi Zadə 6 sentyabr 2017-ci ildə ABŞ-ın Kaliforniya ştatında 97 yaşında dünyasını dəyişmişdir. Sentyabrın 29-da Bakıdakı I Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.

Tövsiyə edilən ədəbiyyat:

1. Zadə, Fey. Qeyri-səlis məntiqin atası ilə həyatım və səyahətlərim / F. Zadə ; rus dilindən tərc. Ü. Hüseynova ; red. M. Axundova ; Qafqazın Strateji Tədqiqatlar İnstitutu. - Bakı : Qafqaz NE, 2006. - 368,[23] s.
2. Əliyev, Möhbəddin Səməd oğlu. Dünya dahilərsiz yaşaya bilmir / M. S. Əliyev ; elmi red. M. Mərdanov ; red. Ş. Vəliyev ; Qafqazın Strateji Tədqiqatlar İnstitutu. - II nəşri. - Stockholm : CA&CC Press, 2008. - 190,[8] s.
3. Алиев, Мохбаддин Самед. Мир не может существовать без гениев / М. С. Алиев ; пер. с азерб. Р. Бабаева ; науч. ред. М. Дж. Марданов ; отв. за вып. М. Садыхов ; рец. Р. Алиев ; Институт Стратегических Исследований Кавказа. - Стокгольм : CA&CC Press, 2011. - 156 с.