Tarixdən səhifələr

Beynəlxalq Musiqi Günü

1 Okyabr Beynəlxalq Musiqi Günüdür.  Musiqi, yer üzündə min illərdir mövcud olan, bəşəriyyətin ən böyük ixtirasıdır. Bu unikal mədəniyyət dili, insanların özünüifadəsinin ayrılmaz hissəsidir, müxtəlif xalqların mədəni ənənələrini və adətlərini özündə əks etdirir.

Beynəlxalq Musiqi Günü  UNESCO-nun nəzdindəki Beynəlxalq Musiqi Şurasının təşəbbüsü ilə 1973-cü ildə Lozannada təsis edilib və 15-ci Baş Assambleyanın qərarı ilə 1975-ci ildən başlayaraq bütün dünyada qeyd olunur.
 
Hər il oktyabrın 1-də  bütün ölkələrdə gözəl musiqicilərin və incəsənət xadimlərin iştirakı ilə konsertlər keçirilir, həmin gün dünya musiqi xəzinəsinin qeyri-adi, bənzərsiz inciləri ifa edilir.

Beynəlxalq Musiqi Gününün təsis edilməsinin  məqsədi müxtəlif xalqlar arasında mədəni mübadilə, yaxınlaşma və dostluq,  mədəniyyətlərin qarşılıqlı zənginləşdirilməsi, fərqli icmaların estetik dəyərlərinə qarşılıqlı hörmət, sülh və dostluq ideallarının  həyata keçirilməsidir, çünki musiqinin dili milliyyətindən və dil mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər kəs üçün sadə və başa düşüləndir.

Bəşəriyyətin musiqi ilə tanışlığı çox qədim dövrlərdən başlayıb. Afrika mağaralarında aşkar edilmiş qayaüstü rəsmlərdə əlində musiqi aləti tutmuş insanlar təsvir edilib. 2000-ci ildə isə Çin arxeoloqları 2 min illik tarixi olan musiqi alətləri muzeyini aşkara çıxarıblar.

Azərbaycanda da musiqinin tarixi çox qədimlərə gedib çıxır. Qobustandakı qavaldaş daş dövründə yaşamış insanların istifadə etdikləri musiqi alətidir. Qobustan qayalarında Azərbaycanın “Yallı” rəqs səhnələri təsvir olunub.

Texnologiyaların inkişaf etdiyi dövrdə musiqinin yazılması və səsləndirilməsi üçün müasir vasitələr onu daha əlçatan edir, yeni multimedia imkanları musiqiçilərin çıxışlarını daha yaxşı mediada dinləməyə və izləməyə imkan verir.

Bu gün Azərbaycan musiqisi əsl çiçəklənmə dövrünü yaşayır, onun dünya musiqi mədəniyyətində özünəməxsus yeri vardır. Ölkəmizdə davamlı olaraq keçirilən beynəlxalq musiqi festivalları, müxtəlif müsabiqələr, bütövlükdə, Azərbaycan mədəniyyətinin, Azərbaycan musiqisinin daha geniş miqyasda təbliğinə xidmət edir
Beynəlxalq Musiqi Günündə bütün dünyada olduğu kimi Azərbaycanda da hər il oktyabrın 1-də bir çox mədəniyyət ocaqlarında, konsert zallarında, mədəniyyət evlərində, kitabxanalarda, muzeylərdə  konsertlər təşkil olunur, maraqlı tədbirlər keçirilir, dünyaca məşhur sənətkarların əsərləri dinlənilir, dünya musiqi atətləri ilə tanış olunur, bəstəkarlar, ifaçılar, musiqişünaslarla yaradıcılıq görüşləri keçirilir, tematik sərgilər, maarifləndirici tədbirlər təşkil olunur.

Bütün bunlar, musiqinin bir sənət kimi fərqli icmalarda yayılmasına, insanların, və xüsusən də gənc nəslin, müxtəlif mədəni mühitlər, təbəqələr, ənənələr haqqında biliklərini genişləndirməsi məqsədinə xidmət edir.


Tövsiyə edilən ədəbiyyat:

  1. Axundov, İmran Adil oğlu. Azərbaycan muğamları : monoqrafiya / İ. A. Axundov ; red. H. M. Nəbili. - Bakı : Mütərcim, 2015. - 96 s.
  2. Azərbaycanın ənənəvi musiqisi = Traditional music of Azerbaijan = Традиционная музыка Азербайджана = Musique traditionelle d'Azerbaidjan = Traditionelle Musik Aserbaidschans = Musica tradicional de Azerbaiyan / Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu ; tərt., ön sözün müəl., layihənin rəh. T. Məmmədov ; ing, rus, fr., alman və ispan dillərinə tərc. C. Yusifli ; mətnin müəl. E. Hüseynova ; elmi red. V. Qafarov. - Bakı : Elmin İnkişafı Fondu, 2015. - 86 s.
  3. Azərbaycan musiqi tarixi / AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu ; red. heyəti K. Abdulla, red. heyəti F. S. Bədəlbəyli, red. heyəti F. Ə. Əlizadə, red. heyəti S. Ə. Kərimli, red. V. M. Məmmədəliyev, layihənin rəh., elmi red. Z. Y. Səfərova. I cild : Qədim dövrdən XX əsrə qədər / Z. Y. Səfərova, K. Dadaşzadə, Ü. Talıbzadə [et al.]. - Bakı : Şərq-Qərb, 2012. - 592 s.
  4. İsmayılzadə, Nuridə Cəfər qızı. Azərbaycan musiqi tarixində maarifçilik təmayyülləri: XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəlləri : monoqrafiya / N. C. İsmayılzadə ; red. G. A. Abdullazadə ; Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyası. - Bakı : Elm və təhsil, 2021. - 164 s.
  5. Abduləliyev, Ariz Əli oğlu. Heydər Əliyev və Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin inkişafı məsələləri : 1969-2003: elmi məqalələr toplusu / A. Ə. Abduləliyev ; tərt. E. Əliyeva ; Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. - Bakı : Aspoliqraf, 2022. - 200 s.
  6. Babayeva-Tağıyeva, Armanusa Fərzi qızı. Musiqi dünyası: dünya musiqi mədəniyyətinin görkəmli nümayəndələri, musiqi alətləri, janrları, terminləri, və cərəyanlar haqqında məlumatları özündə əks etdirir /A. F. Babayeva-Tağıyeva ; [red. C. İsmayıl]. - Bakı: [s.n.], 2011. - 379 s.
  7. Сафарова, Земфира Юсиф кызы. Музыкальная наука Азербайджана (XIII-XX века): [монография] /З. Сафарова ; НАН Азерб., Ин-т Архитектуры и Искусства. - Баку:Азернешр, 2013. - 431 с.