Ölkəmizdə müasir kosmik sənayenin yeni səhifələrinin açılması Prezident İlham Əliyevin adı ilə bağlıdır. Bu sahənin yenidən qurulması və müasir prinsiplərlə formalaşdırılması dövlət başçısının uzunmüddətli strateji yanaşması ilə mümkün olub.

2008-ci ildən etibarən Prezident İlham Əliyevin qərar və tövsiyələri ilə kosmik tədqiqatlara başlanılmış. 4 noyabr 2008-ci ildə Prezident İlham Əliyev “Azərbaycan Respublikasında kosmik sənayenin yaradılması və telekommunikasiya peyklərinin orbitə çıxarılması haqqında” sərəncam imzaladı. 17 avqust 2009-cu ildə “Azərbaycan Respublikasında kosmik sənayenin yaradılması və inkişafı üzrə Dövlət Proqramı” təsdiqləndi.

Telekommunikasiya peykinin hazırlanması, orbitə çıxarılması, idarə olunması və istismar işlərinin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədi ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2010-cu il 3 may tarixli 885 nömrəli Sərəncamı ilə Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin tabeliyində “Azərkosmos” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti (“Azərkosmos” ASC) təsis edildi.İlk Telekommunikasiya peykinin orbitə çıxarılması üçün ölkəmizin öz orbital mövqeyinin əldə edilməsi məqsədilə, 2010-cu ilin 25 may tarixində İstanbul şəhərində ilk telekommunikasiya peykinin Malayziya hökumətinə məxsus 46°Ş (Şərq uzunluğu) orbital mövqeyə çıxarılmasını və Measat şirkəti ilə birgə istifadəsini nəzərdə tutan müqavilə imzalandı.2010-cu ilin 27 may tarixində ABŞ-ın “Orbital Sciences” şirkəti ilə telekommunikasiya peykinin istehsalına dair razılaşma, 2010-cu ilin 5 noyabr tarixində isə Fransanın “Arianespace” şirkəti ilə ilk telekommunikasiya peykinin “Ariane-5ECA” raketdaşıyıcısı ilə orbitə çıxarılmasını nəzərdə tutan müqavilə imzalandı. Nəticə olaraq, “Azerspace-1” telekommunikasiya peyki 8 fevral 2013-cü il tarixində Bakı vaxtilə saat 01.36-da Cənubi Amerikada, Fransanın inzibati idarəçiliyində olan Fransız Qvianasındakı Kuru kosmodromundan – Qviana Kosmik Mərkəzindən üzərində üçrəngli Azərbaycan bayrağı olan raketdaşıyıcı ilə orbitə buraxıldı. “Azərspace-1” peyki kosmodromdan qalxdıqdan 33 dəqiqə sonra raketin gövdəsindən ayrıldı. Fəzaya buraxıldıqdan 34 dəqiqə 56 saniyə sonra Azərbaycanın ilk peyki orbitdə yerini tutdu.

Bununla yanaşı, 8 fevral 2013-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Mehriban xanım Əliyeva Azerspace-1 peykinin idarə olunduğu “Azərkosmos” ASC-nin yeni inzibati binası- Əsas Yerüstü Peyk İdarəetmə Mərkəzinin açılışında iştirak etdi.

“Azerspace-1” peykinin qabaqcıl texnoloji dizaynı və çevik qoşulma imkanları sayəsində dünyada milyonlarla insan dayanıqlı informasiya və kommunikasiya xidmətlərinə çıxış imkanı əldə edə bilir. “Azerspace-1” peyki vasitəsilə yüksək etibarlı peyk əsaslı teleradio yayımı, DTH (Direct-to-Home), səs, video və məlumatların ötürülməsi xidmətləri təqdim edilir. Peyk Afrika, Avropa, Mərkəzi Asiya və Yaxın Şərqdə 50-dən artıq ölkəni birləşdirən ortaq məkanda mühüm informasiya ötürücüsü funksiyasını yerinə yetirir.

Tövsiyə edilən ədəbiyyat:

1. Niyazov, Xalid Qüdrət oğlu. Dövlət informasiya siyasəti və informasiya hüququ : monoqrafiya / X. Q. Niyazov ; elmi red. A. İ. Mustafazadə ; AMEA Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu. - Bakı : Elm və təhsil, 2017. - 412 s.
2. Каграманзаде, Абдул Гамидулла оглы. Основы развития инфокоммуникации Азербайджана / А. Г. Каграманзаде. - Баку : Элм, 2003. - 191 с.
3. Каграманзаде, Абдул Гамидулла оглы. Этапы развития телекоммуникации Азербайджана / А. Г. Каграманзаде. - Баку : Элм, 2011. - 726 с.